Јуре Грандо, првиот документиран вампир, почива во едно хрватско село!

81

Јуре Грандо, познат и како Џиуре Грандо на италијански, е единствена личност во европската и локалната фолклорна историја. Овој жител на малото истарско село Крингa се смета за првиот документиран вампир во Европа.

Јуре Грандо е роден во 1579 година во Кринга, мало село во централна Истра. Неговото вистинско презиме било Алиловиќ, но поради неговата импозантна градба го добил прекарот Грандо (италијански значи „гранде“ – голем).

Познато е дека беше оженет со Ивана со која имаше две деца Ана и Никола. Тој живеел обичен живот до неговата смрт во 1656 година, кога започнува легендата за него како вампир.

Според локалните верувања, Грандо станал вампир бидејќи не бил правилно погребан и поради оваа причина, набргу по неговата смрт, во селото почнале да се случуваат чудни и застрашувачки настани.

Жителите на Крингa почнаа да пријавуваат необични појави. Навечер тропале на вратите од куќите, а следниот ден некој од таа куќа умирал. Вдовицата на Грандо, Ивана – тврдеше дека вампирот ја посетувал и ја силувал ноќе затоа што чувствувал дека сепак мора да ги исполни своите брачни обврски.

Тој терор траеше цели 16 години. Жителите на Кринга живееле во постојан страв, а децата на Јуре, Ана и Никола, побегнале во Италија за да најдат сигурност.

Ситуацијата стана неподнослива и локалните жители решија да преземат драстични мерки.

Локалниот свештеник, отец Џорџо, се обидел да го реши проблемот со одржување миса на гробот на Јуре со надеж дека тоа ќе ги спречи ноќните посети и ќе донесе мир во селото.

Една ноќ, отец Џорџо се нашол лице в лице со вампирот. Подигнувајќи го крстот пред лицето, тој извика: „Погледни го Исус Христос, вампиру! Вампирот почнал да плаче и побегнал на гробиштата.

Во 1672 година, девет храбри селани решиле да му стават крај на теророт. Предводени од префектот Миха Радетиќ, тие отидоа на гробиштата вооружени со факели и распетие.

Тие го отвориле ковчегот на Грандо и наводно биле соочени со недопрен и насмеан труп. Некои се исплашиле и побегнале, но префектот Михо ги убедил да се вратат.

Свештеникот застана над отворениот гроб, го подигна распетието и кажал: „Гледај, стригач, и сведочи за Исус Христос кој нè избави од злото и умре за нас. А ти, стригач, не можеш да имаш мир“, рече тој.

Потоа почнал да кажува молитви за егзорцизам додека телото не почнало да лее солзи.

Тогаш бандата се обидела да го прободе со кол во стомакот на Грандо, но тој се одбил од стврднатиот труп.

На крајот, локалниот жител Стипан Милашиќ замавнал со секира и му ја отсекол главата на телото. Грандо испушти страшен крик, а од неговиот врат бликна крв и го исполни целиот гроб. Мажите брзо го запечатија гробот и си заминаа. Овој чин конечно донесе мир во Кринга каде што духот на Грандо никогаш повеќе не бил виден.

Оваа приказна е снимена од словенечкиот историчар Јохан Вајхард фон Валвасор во своето дело „Слава на Војводина Крањска“ и се смета за прво спомнување на вампири во светот.

Според една помалку фантастична теорија, Јуре не бил во брак со Ивана, туку само вљубен во неа. Во тоа време се практикувало правото на првата брачна ноќ, кое им припаѓало на локалните благородници, во случајов Паулинците. Не сакајќи да ја сподели својата љубов со другите, Јуре им се спротивставил.

Приказната за Јури Грандо имаше значително влијание врз вампирската литература и популарната култура. Се верува дека таа ја инспирирала првата вампирска проза во европската и светската литература, новелата на Џон Полидори „Вампирот“ од 1819 година.

Оваа приказна ја отвори вратата за нов жанр кој произведе многу слични ликови кои ги фасцинираа читателите во следниот век.

Приказната за Јура Грандо, првиот документиран вампир во Европа, продолжува да интригира и фасцинира. Без разлика дали веруваме во натприродното или не, оваа легенда останува важен дел од истарското и европското фолклорно наследство.

Тоа сведочи за моќта на народните приказни и верувања и како тие можат да ја обликуваат културата и историјата на едно место. Денес, Кринга стана интересна туристичка дестинација за љубителите на мистеријата и натприродното, покажувајќи како на античките легенди може да им се даде нов живот во модерното време.

 

 

ИЗДВОЕНИ