Утре е Лазарова сабота, а во недела Цветници: Обичаи што треба да се почитуваат во домот и на трпезата

За време на Цветната недела, пост на вода се практикува од понеделник до петок, додека во сабота и недела важат различни правила.

Православните христијани кои со вера и посветеност го празнуваат Великиот Велигденски пост, во моментов се во шестата недела од најдолгиот и најстрог пост во православната традиција, меѓу народот познат како Цветна недела. Оваа недела има посебно значење бидејќи се одбележуваат два големи празници: Лазарева сабота, позната и како Врбица и Цветници кој се празнува во недела.

Духовното значење на двата празника

Лазаревата сабота, која оваа година се паѓа на 12 април, е посветена на едно од најнезаборавните чуда од евангелијата – воскресението на Лазар, пријател на Исус Христос, кој бил мртов четири дена. Со ова чудо Христос ја потврдува својата божествена моќ и го најавува сопственото Воскресение, како победа на животот над смртта. Тој настан е основата на духовното значење на празникот – верата во вечниот живот и надежта за спасение.

На овој ден, млади гранчиња од врба се благословуваат во црквите, симболизирајќи нова надеж, живот и обновување. По литургијата, гранките им се делат на верниците, кои ги носат дома и ги ставаат покрај иконите и кандилата. Врбица е, пред сè, детски празник, бидејќи на тој ден најмладите се дотеруваат празнично, добиваат венци од врба и ѕвона што ги носат на вратот, а родителите ги носат во црква. Празникот зрачи со радост, топлина и порака за Христовата љубов кон децата: „Оставете ги децата да дојдат кај мене, зашто на такви е царството небесно“.

Ден по Врбица, во недела, се празнува Цветници, празник кој го одбележува Христовото свечено влегување во Ерусалим, кога народот го пречека со ентузијазам, мавтајќи со палми и фрлајќи цвеќиња пред него. Бидејќи палмите не растат во нашата клима, гранчињата од врба симболично ги заменуваат палмите во овој случај. Овој празник го слави Христос како цар на мирот и носи порака на духовна обнова и надеж.

Православна трпеза за Лазарова сабота и Цветници

Бидејќи Великиот пост се уште е во тек, и во овие празници се почитуваат правилата на постот, но со одредени исклучоци:

Во текот на целата шеста недела од постот (од понеделник до петок) постот е строго на вода.

За Лазарова сабота е дозволена употреба на масло, што значи дека храната може да се приготвува во растително масло, но сепак се избегнува риба и друга „побогата“ храна.

На Цветници постот е послободен – дозволена е риба, што ја прави празничната трпеза побогата и попразнична. Вообичаените јадења на тој ден може да вклучуваат риба подготвена на различни начини, салата од компири, варен зеленчук, посни пити и други јадења подготвени во духот на постот, но со дозволена храна.

Народни обичаи и верувања

На Цвета наутро домаќините се мијат со вода во која претходниот ден беа натопени цвеќиња, за Лазарова сабота. Се верува дека оваа вода носи здравје, свежина и убавина. Исто така, цвеќињата набрани тој ден не се внесуваат во куќата, туку се чуваат надвор – во двор, во сад со вода. Според едно старо верување, оној кој прв ќе бере цвет тој ден може да си посака желба, за која се верува дека ќе се оствари доколку личноста искрено верува.

Иако е еден од поголемите празници, работата не е забранета на Цветници – напротив, се верува дека е добар ден да започнете некоја важна работа или да донесете значајна одлука. Празникот е проткаен со позитивна енергија, радост и верба во нови почетоци.