Она што требаше да биде историска, епохална трговска војна што ја започна американскиот претседател Доналд Трамп против голем број земји, сега се фокусираше на еден единствен противник – Кина.
Трамп во средата ненадејно објави тримесечна пауза на сите „реципрочни“ царини кои стапија во сила неколку часа порано – освен за Кина – дополнително продлабочувајќи ја конфронтацијата што се заканува да ја уништи трговијата меѓу двете најголеми светски економии. Еден ден подоцна, Пекинг го исполни ветувањето и воведе одмазднички царини.
Темпото на ескалација е запрепастувачки. За само една недела, царините на Трамп за кинескиот увоз скокнаа од 54% на 104%, а потоа на 125%, надоврзувајќи се на постоечките царини од неговиот прв мандат. Кина реагираше пропорционално, зголемувајќи ги тарифите за целиот американски увоз на ниво од 84%.
Конфликтот најавува историски јаз кој ќе предизвика сериозна штета на двете испреплетени економии и дополнително ќе го влоши нивното геополитичко ривалство, анализира Нова.рс.
„Ова е веројатно најсилниот сигнал досега дека се движиме кон целосно економско раздвојување“, вели Ник Маро, економист. „Тешко е да се преценат шоковите што тоа ќе ги предизвика – не само за кинеската економија, туку и за целиот глобален трговски систем“.
Трамп објасни дека Кина не го доби истото царинско олеснување како другите земји, бидејќи брзо возврати. „Кина сака договор, но не знае како да го постигне“, рече Трамп.
Од Пекинг, сликата изгледа многу поинаку.
Претседателот Си Џинпинг, најмоќниот кинески лидер во последните неколку децении, верува дека Кина не може едноставно да се потчини на, како што го нарекува, „едностраното малтретирање“ на Америка. Пекинг одговори со националистичка кампања и стратегија која се подготвува повеќе од четири години – од првиот мандат на Трамп.
Иако Кина повторува дека е отворена за дијалог, брзата ескалација на Трамп му потврди на Пекинг дека САД не се. И додека останува нејасно дали Трамп навистина би ја вклучил Кина во прекинот на царините да не беше нејзиниот брз одговор, јасно е дека двете сили сега се во трговска војна на исцрпување, со потенцијал да го уништат трговскиот тек од половина трилион долари.
Царините би можеле да го намалат кинескиот извоз во САД на половина во наредните години. Ова може да значи и зголемување на цените за американските потрошувачи, бидејќи многу кинески стоки нема да можат брзо да се заменат. Според проценката на JP Morgan, ова би можело да има даночен ефект од околу 860 милијарди долари за Американците.
Во Кина, добавувачите би можеле да изгубат и онака мали профити, а преместувањето на фабриките во трети земји, како Виетнам, би можело дополнително да се забрза. Според Виктор Ших од Универзитетот во Калифорнија, Сан Диего, последиците може да вклучуваат милиони отпуштања и „бран банкротства“.
Но, Ших предупредува: „Кина може да ја издржи оваа ситуација многу подолго од американските политичари“, бидејќи кинеските лидери не се предмет на директен притисок од гласачите како во САД.
Официјалните медиуми на Комунистичката партија велат дека Кина е подготвена. „Осум години водиме трговска војна со САД и стекнавме огромно искуство“, се вели во уредничкиот коментар на People’s Daily.
Како одговор, Кина може да ги зголеми домашните трошоци и да спроведе други мерки за поддршка. „Плановите за одговор се добро подготвени и обемни“, се вели во весникот.
Во авторски текст во државните медиуми, економистот Каи Тонгјуан пишува дека клучниот фактор е кој може подолго да издржи војна на трошење – а Кина, според него, има „поголема стратешка издржливост“.