Тајни документи: САД се подготвуваат за голема војна. Европа се подготвува за радикален пресврт

ФОТО: X

Американскиот секретар за одбрана Пит Хегсет издаде доверлива внатрешна директива која ја фокусира американската воена стратегија речиси исклучиво на одвраќање на кинески напад врз Тајван и зајакнување на одбраната на домашната територија со преземање ризици во Европа и во другите делови на светот. Документот има јасни влијанија од конзервативната фондација Херитиџ, чии делови се земени речиси дословно.

Документот, до кој дојде Вашингтон пост, е означен како „таен/не пристап до странски државјани“ и беше дистрибуиран низ Пентагон во средината на март со потпис на Хегсет. Во него се прикажува спроведувањето на визијата на сегашниот претседател Доналд Трамп за подготовка за потенцијална војна со Пекинг и одбрана на американските интереси во непосредното соседство, кое ги вклучува Гренланд и Панамскиот канал. Исто така, ја повикува војската да се вклучи подиректно во борбата против илегалната миграција и трговијата со дрога.

За разлика од првата администрација на Трамп и целата администрација на Бајден, која ја гледаше Кина како главна закана, но истовремено инвестираше во сојузи и глобално присуство, Хегсет јасно дава приоритет само на едно сценарио: спречување на кинеско преземање на Тајван. Се друго е споредно.

Пентагон, се вели, ќе „презема ризици во други области“ поради ограничувањата на работната сила и ресурсите и притисокот врз сојузниците во Европа, Блискиот Исток и Источна Азија да ја зголемат сопствената одбрана и да преземат поголем дел од работата за одвраќање на заканите од Русија, Северна Кореја и Иран.

Радикален пресврт за Европа

Во Европа тоа значи радикален пресврт. Додека одбранбената стратегија на Бајден од 2022 година ги нарече НАТО и сојузниците „најголемото глобално стратешко богатство“, Хегсет сега повикува сојузниците да преземат „далеку поголем“ дел од товарот. САД, јасно беше нагласено, повеќе нема да испраќаат поголеми сили на Стариот континент бидејќи нивните приоритети се на друго место.

Документот експресно признава дека САД најверојатно нема да обезбедат значителна, доколку воопшто има, помош за Европа во случај на руска воена офанзива. Наместо тоа, Вашингтон планира да ја префрли примарната одбранбена одговорност на сојузниците од НАТО. Во него се наведува дека САД ќе обезбедат нуклеарно одвраќање за Европа, но дека НАТО може да се потпре само на американските сили кои не се потребни за одбрана на татковината или за одвраќање на Кина.

Значително зголемување на европскиот удел во одбранбениот товар, се наведува во документот, „ќе осигури дека НАТО може сигурно да ја одврати или порази руската агресија дури и ако САД веќе се вклучени во друг глобален конфликт“.

Подготовка за војна со Кина

Според документот, Пентагон се подготвува исклучиво за една голема војна – онаа со Кина. При планирањето на идната воена структура и распределбата на ресурсите, заканата од Москва е препуштена на европските сојузници.

Документот предвидува и дека антитерористичките операции ќе бидат ограничени на групи кои директно им се закануваат на САД. Милитантите од Африка и Блискиот Исток кои дејствуваат само регионално повеќе нема да бидат приоритет.

Спротивно на претходното инсистирање на глобално присуство, директивата на Хегсет повикува на повлекување од повеќето региони во светот, вклучувајќи го и Блискиот Исток. Сепак, администрацијата продолжи со демонстрацијата на сила против Хутите во Јемен и притисокот врз Иран, предизвикувајќи конфузија и критики и од републиканците и од демократите во Конгресот. Еден конгресен помошник изјави за Вашингтон пост: „Тие сакаат американска моќ насекаде, но никаде во исто време. Таквата противречност го отежнува да се дојде до кохерентна стратегија“.

Три приоритети

Документот е долг девет страници, а анализата на Вашингтон пост покажува дека содржи цели пасуси речиси идентични со извештајот на фондацијата Херитиџ од август 2024 година. Александар Велез-Грин, еден од авторите на тој извештај, сега е привремен врвен функционер за одбранбена политика на Пентагон.

Извештајот на фондацијата Херитиџ, како и директивата на Хегсет, наведува три приоритети: одвраќање на кинеската инвазија на Тајван, одбрана на САД и зголемување на придонесот на сојузниците. Пентагон дури ги советуваше службениците да го прочитаат извештајот на фондацијата Херитиџ за да го усогласат планирањето со новите упатства.

Во регионот на Пацификот, каде Хегсет неодамна ги посети американските војници и им кажа дека тие се „врвот на копјето“ на американските операции, во тек се планови за зајакнување на военото присуство со подморници, бомбардери, беспилотни летала и специјални единици. Фокусот е ставен на оружјето што може да уништи утврдени и подземни цели. Исто така, инвестира во однапред позиционирани акции и логистички капацитети.

Прашањето за Тајван

Во документот се повикува и на притисок врз Тајван за значително зголемување на буџетот за одбрана. Трамп и неговите сојузници веруваат дека Тајван недоволно инвестира во сопствената безбедност и го повикуваат да ја зголеми распределбата на дури 10 отсто од БДП – многу повеќе отколку што инвестираат САД и нивните сојузници.

Тајванскиот претседател Лаи Чинг-те се обиде да го смири Вашингтон со ветување дека ќе ги зголеми трошоците за одбрана на повеќе од 3 отсто од БДП. Кина веднаш одговори со испраќање борбени авиони и бродови околу островот и порача дека „оние кои си играат со оган ќе изгорат“.

Според протечените американски документи од 2023 година, аналитичарите процениле дека силите на Тајван веројатно нема да можат да ја спречат кинеската воздушна супериорност.

Гренланд

Во документот се наведуваат и неодредени закани од „блиското соседство“ на Америка, како што се Гренланд и Панамскиот канал, каде Хегсет повикува на подготвеност за одбрана на американските интереси. Во петокот, Трамп дополнително ги заостри односите со Данска, која управува со надворешната политика на Гренланд, велејќи: „Мораме да го имаме Гренланд“.

Упатството исто така повикува на проширување на американскиот нуклеарен арсенал и системот за ракетна одбрана во рамките на концептот Златна купола, што Трамп претходно го најави, но се уште не го прецизираше.