Иако официјално се уште не е завршена, зимата 2023/2024 година веќе собори многу рекорди и е класифицирана како најтоплата зима од 1888 година. А, судејќи според досегашните прогнози и рекордните температури кои се случија по се потоплите зими, најверојатно ни претстои едно од најпеколните лета.
Според податоците на Републичкиот хидрометеоролошки завод на Србија (РХМЗ), сезонската прогноза за оваа зима открива интересен детал: претходната најтопла зима беше во 2007 година, а потоа дојде летото во кое во Србија е забележана рекордна температура – исто толку 44,9 степени Целзиусови! Значи, сигурно е дека доаѓа нов летен пекол, а за српски Блиц ова го потврдува климатологот Горан Пејановиќ, заменик директор на РХМЗ.
Тој забележува дека и летата и зимите во Србија стануваат се потопли, а една од причините за тоа се климатските промени, односно глобалното затоплување, поради што температурата на целата планета е зголемена за над 1 степен, а во Србија за дури 2 степени, ако го погледнеме периодот од 1951 година. Имено, Србија се загрева повеќе и побрзо од светскиот просек!
„Од петте најтопли години, четири имаме по 2018 година. Ова ни кажува дека има забрзување на климатските промени, односно повисоки температури. Оваа зима беше топла и најтопла во Србија за 3,9 степени од нормалното, а во Белград дури 4,5 степени потопла. Ако се погледне рангирањето до 2007 година, најтопла зима беше таа година, летото 2007 година, кога имавме температурни рекорди и кога во Смедеревска Паланка беше забележана температура од 44,9 степени. Потоа следеа уште четири жешки лета, во 2018, 2019, 2022 година и најтоплата во 2023 година – објасни Горан Пејановиќ, заменик директор на српската РХМЗ.
Годинава преовладува и феноменот Ел Нињо што придонесува за високи годишни температури. Оттаму е прогнозата дека температурата во летото 2024 година би можела да отстапи и до два Целзиусови степени над просекот.
„Она од што најмногу се плашиме е бројот на тропски денови, кога максималните дневни температури надминуваат 35 степени, што им го отежнува животот на луѓето, животните и другите суштества. Треба да се очекува половина од летото да биде со максимална температура над 30 степени“, вели Пејановиќ.
Половина лето ќе биде обележано со тропски денови
– Што се однесува до ова лето, за таа прогноза користиме нумерички модели за прогнозирање на климата на подолги периоди. Според резултатите од моделот, температурата на воздухот треба да биде над просекот со отстапување од 2 степени. Да речеме дека просечните сезонски температури би биле од 21 до 25 степени, а во повисоките ридско-планински предели од 13 до 18 степени. Сепак, она од што најмногу се плашиме е бројот на тропски денови, кога максималната дневна температура надминува 35 степени, што многу им го отежнува животот на луѓето, животните и другите системи – вели Пејановиќ за Блиц.
Според истиот пресметковен модел, врнежите во текот на летото 2024 година се очекуваат во просечна количина, од 160 до 250 милиметри на метар квадратен, а нешто повеќе би биле во планинските предели, околу 220 до 290 милиметри на метар квадратен.
Горан Пејановиќ посочува дека бројот на денови со максимална температура над 30 степени летово треба да биде од 35 до 60.
– Треба да се очекува половина од летото да биде со максимална температура над 30 степени!, вели Пејановиќ.
