Што стои зад масовниот прекин на струјата во Шпанија и Португалија? Експерт предупредува на ранливост на енергетскиот систем на Европа

Вчерашниот голем прекин на електричната енергија во Шпанија и Португалија остави милиони луѓе во темнина и предизвика сериозни нарушувања во секојдневниот живот. Комуникациските мрежи беа нарушени, семафорите престанаа да работат, а лифтовите останаа блокирани. Серија проблеми со инфраструктурата доведоа до хаос во градовите, а многу граѓани се најдоа без електрична енергија во понеделниот.

Шпанскиот премиер Педро Санчез изјави дека снабдувањето со електрична енергија ќе биде целосно обновено до вторник и дека ситуацијата навистина почнува да се става под контрола. Според информациите од операторот на електричната мрежа „Ред Електрика“, речиси 99,16 проценти од снабдувањето со електрична енергија во Шпанија е обновено до 6 часот наутро, со што се врати пристапот до електрична енергија за поголемиот дел од населението.

Слична беше ситуацијата и во Португалија, каде што околу 95 проценти од 6,5 милиони корисници имаат напојување со електрична енергија до вторник, според извештајот на португалскиот оператор Е-Редес.

Иако прекинот на електричната енергија предизвика шок и конфузија, експертите веруваат дека ваквите прекини не се сосема невозможни, со оглед на техничките предизвици што можат да ги доживеат електроенергетските системи на работ на европската синхрона мрежа.

Пол Хареман, раководител на „Енерџи Монтел аналитика“, истакна дека масовните прекини на електричната енергија во Шпанија и Португалија „не биле особено изненадувачки“, објавува Focus.de.

„Овие настани на современите енергетски пазари можат да се случат, иако се исклучителни“, рече Хареман.

Објаснувајќи ги причините, Хареман забележува дека земји како Шпанија се наоѓаат на работ на европската синхрона мрежа, што ги прави склони кон отстапувања во фреквенцијата на мрежата. Островските и полуостровските системи како што се Шпанија, Италија и Обединетото Кралство имаат послаби врски со остатокот од европската мрежа, што ги прави поранливи во кризни ситуации.

„Кога има помала синхронизација со други земји, флексибилноста и отпорноста на мрежата мора да дојдат одвнатре“, објаснува Хареман.

Иако ваков вид масовно затемнување не се случило од големите инциденти во Италија во 2003 година и Турција во 2015 година, Хареман забележува дека Германија, која има подобри врски со соседните земји, може да се потпре на флексибилен капацитет од други земји во случај на проблеми со мрежата.

„Системи како германскиот можат да ги апсорбираат фреквентните отстапувања и да ја стабилизираат мрежата пред таа да излезе од контрола“, заклучува Хареман.

Иако ситуацијата во Шпанија и Португалија сега е во голема мера стабилизирана, експертите предупредуваат на ранливоста на енергетските системи, особено во регионите кои се помалку поврзани со остатокот од Европа. Овој инцидент уште еднаш ја става во фокус потребата од понатамошни инвестиции во инфраструктура што треба да биде поотпорна на вакви големи нарушувања. За многумина, ова беше моќна лекција за важноста на градење пофлексибилни и постабилни енергетски мрежи што можат да се справат со големите предизвици во иднина.

Каков „редок атмосферски феномен“ е виновен за историскиот прекин на струја во Шпанија и Португалија?