Руте ја предупредува Европа: Ако не ги зголемите издвојувањата за одбрана, ќе треба да учите руски или да се преселите се во Нов Зеланд

ЕУ мора да ги преиспита своите приоритети во трошењето за да ги зголеми издвојувањата за одбрана, рече новиот генерален секретар на НАТО Марк Руте во обраќањето пред Европскиот парламент.

„Европските земји трошат во просек до една четвртина од својот национален приход за пензии, здравје и социјално осигурување, а ни треба само мал дел од тие пари за значително да ја зајакнеме нашата одбрана“, рече Руте пред пратениците.

Повеќето земји-членки на ЕУ исто така припаѓаат на НАТО, а алијансата со децении ги повикува членките да издвојат најмалку два отсто од БДП за одбраната. Во моментов, 24 од 32 членки на НАТО ја постигнуваат оваа цел. Сепак, Доналд Трамп ги повикува сојузниците да потрошат 5 отсто од БДП за одбрана, што е значително повисоко од американскиот просек, кој изнесува 3,38 отсто, пренесува Индекс.

За многу земји, два проценти веќе беа предизвик, а пет проценти изгледаат како невозможна мисија. Рут не донесе добри вести за оние кои се надеваа на помек пристап. Крајната цел за трошоците за одбрана во рамките на НАТО, им рече тој на пратениците, може да биде околу 3,6 или 3,7 отсто од БДП, пишува Политико.

И покрај зголемената загриженост за Трамп, кој ја доведе во прашање независноста на Канада и не ја отфрли можноста за употреба на сила за заземање на Панамскиот канал или Гренланд, Руте нагласи дека Европа останува зависна од Соединетите Држави за безбедност. Тој смета дека е „илузорно“ да се верува дека Европа може да обезбеди сопствена одбрана.

Ова го вклучува развојот на европската одбранбена индустрија. Руте ја пофали Европската програма за одбранбена индустрија (ЕДИП) од 1,5 милијарди евра, која има за цел да го локализира производството на оружје, истакнувајќи дека европскиот сектор за оружје е „премал, премногу фрагментиран и премногу бавен“.

Сепак, постои несогласување околу тоа дали компаниите надвор од ЕУ треба да имаат лесен пристап до оваа програма. Руте предупреди дека ЕДИП не треба да ги исклучува сојузниците.

„Верувам дека вклучувањето на сојузниците кои не се членки на ЕУ во одбранбените индустриски проекти на ЕУ е клучно за безбедноста на Европа“, рече тој.

„Трансатлантската соработка во одбранбената индустрија не зајакнува сите нас“, рече Руте.

Во своето прво обраќање пред Европскиот парламент како лидер на НАТО, Руте истакна дека целта е „да се зближат НАТО и ЕУ“ со цел да се одговори на „дестабилизирачките кампањи на Кремљ“, но и на заканите кои доаѓаат од Иран, Кина, сајбер напади и ширење на нуклеарно оружје.

„Сега сме безбедни, но за четири или пет години можеби нема да бидеме“, рече тој, додавајќи дека ако трошоците не се зголемат, Европејците треба „да ги извадат своите учебници по руски јазик или да емигрираат во Нов Зеланд“.

„Длабоко сум загрижен за безбедносната ситуација во Европа“, нагласи тој.

„Ние не сме во војна, но не сме ниту во мир. Тоа значи дека мора да инвестираме повеќе во одбраната и да обезбедиме дополнителни капацитети. Ова не може да чека повеќе. „Мораме да ја зголемиме отпорноста на нашите општества и критичната инфраструктура“, рече тој.

Клучен дел од таа безбедност е зајакнувањето на соработката меѓу НАТО и ЕУ. И покрај тоа што двете институции се лоцирани во Брисел, тие со години соработуваа од далечина. НАТО беше фокусиран на одбраната и трансатлантските односи, додека ЕУ водеше прашања како што се трговијата, земјоделството и климата. Но, руската инвазија на Украина промени сè.

„НАТО и Европската унија имаат многу да направат заедно“, рече Руте, особено нагласувајќи ги напорите да и се помогне на Украина да се одбрани од Русија. Сепак, тој беше внимателен во врска со прекумерното мешање на ЕУ во областите кои традиционално се под јурисдикција на НАТО, истакнувајќи дека алијансата е „силна“ за прашања како што е стандардизацијата на артилериските ракети, додека внатрешниот пазар на ЕУ е клучен за зголемување на военото производство, пренесува Индекс.

Зборувајќи за Украина, тој истакна дека мирот може да дојде само преку договор кој ќе биде во интерес на Киев.

„Ова значи повеќе оружје и побрза испорака, за да може (Киев) подобро да се брани и да обезбеди поволен договор за Украина, Европа и светот“, заклучи тој.