Говорот на украинскиот претседател Володимир Зеленски за време на вториот ден од Минхенската безбедносна конференција на 15 февруари беше дочекан со голем аплауз од европските лидери.
Тој повика на создавање „европска армија“ и ги истакна промените во односите меѓу Европа и САД за време на вториот претседателски мандат на Доналд Трамп. Зеленски рече и дека е можно да се запре руската војна и рускиот претседател Владимир Путин само ако Европа е обединета.
Говорот на Зеленски доаѓа по повикот на Трамп со Путин, во кој тие разговараа за мировен договор за Украина без претходно да се консултираат со Киев. Трамп јасно стави до знаење дека не ја гледа Украина како рамноправна страна во преговорите, додека Европа најверојатно воопшто нема да биде поканета на преговарачката маса.
Одговарајќи на неодамнешните изјави на тимот на Трамп дека иднината на Украина во НАТО е нереална, Зеленски рече дека пристапот на Украина во НАТО „не е надвор од масата“.
Петте клучни точки од говорот на Володимир Зеленски на Минхенската безбедносна конференција се следните:
Создавање европска армија
– Да бидеме искрени, сега не можеме да ја исклучиме можноста Америка да и каже „не“ на Европа за прашања што и се закануваат. Многу лидери зборуваа дека на Европа и треба сопствена армија, Армија на Европа. Верувам дека дојде време. Мора да се создадат вооружени сили на Европа. Ова не е потешко од тоа да стоиме цврсто против руските напади, како што веќе направивме. Но, не се работи само за зголемување на трошоците за одбрана во однос на БДП. „Потребни се пари, да, но парите сами по себе нема да го запрат нападот на непријателот“, рече Зеленски.
Односот меѓу САД и Европа
– Дали на Америка и треба Европа? Како пазар, да. Но, како сојузник? За одговорот да биде „да“, на Европа и треба еден глас, а не десетина различни. Пред неколку дена, претседателот Трамп ме информираше за неговиот разговор со Путин. Ниту еднаш не спомна дека на Америка и е потребна Европа на таа маса. Тоа кажува многу. Поминаа старите времиња, кога Америка ја поддржуваше Европа. Претседателот Трамп еднаш рече: „Не е важно семејството во кое сте родени, туку семејството што го градите“. Треба да изградиме најблиски можни односи со Америка, и да, нов однос, но како Европејци, не само како посебни нации. Затоа ни треба обединета надворешна политика, координирана дипломатија, надворешна политика на заедничка Европа. Европа има се што и треба. Европа треба само да се здружи и да почне да се однесува на начин на кој никој не може да и каже „не“ на Европа, да ја води или да ја третира како некој вид гурман. Украина никогаш нема да прифати зделки направени зад наш грб без наше учество. И истото правило треба да важи за цела Европа. Нема одлуки за Украина без Украина. „Нема одлуки за Европа без Европа“, рече Зеленски.
Самит на 24 февруари
– Погледнете што се обидува да направи Путин. Ова е негова игра. Путин сака еден на еден разговори со Америка, како пред војната, кога се сретнаа во Швајцарија и гледаа како да го поделат светот. Следно, Путин ќе се обиде да го натера американскиот претседател да застане на Црвениот плоштад на 9-ти мај оваа година, не како почитуван лидер, туку како реквизит во неговиот настап. Тоа не ни треба. Веќе работиме за да обезбедиме дека на 24 февруари, третата годишнина од целосната руска инвазија, можеме да се собереме во Киев и онлајн. Сите европски лидери. Сите клучни партнери кои ја бранат нашата безбедност. Од Шпанија до Финска. Од Британија до Полска. Од Вашингтон до Токио. „Овој состанок мора да обезбеди јасна визија за нашите следни чекори во однос на мирот, безбедносните гаранции и иднината на нашата колективна политика“, нагласи Зеленски.
НАТО не е надвор од масата за Украина
– Исто така, не сакам да го тргнам од маса членството на Украина во НАТО. Но, во моментов, Путин се чини дека е највлијателната членка на НАТО, бидејќи неговите каприци имаат моќ да ги блокираат одлуките на НАТО. И ова и покрај фактот што украинската армија ја запре Русија, не земја на НАТО, не НАТО трупи, туку само нашиот народ и армија. Горд сум на Украина. Горд сум на нашиот народ. Но, сега, ве молам секој од вас искрено да одговори на ова прашање: Ако Русија дојдеше по вас, дали вашата армија ќе можеше да се бори на ист начин? Не сакам никој никогаш да дознае, не дај Боже. Затоа зборуваме за безбедносни гаранции. И затоа веруваме дека суштината на сите безбедносни гаранции за Украина мора да биде членството во НАТО. Или, ако не тоа, тогаш условите што ни дозволуваат да изградиме уште едно НАТО, токму овде во Украина.
Притисок врз Русија
– Мораме заедно да извршиме притисок за да постигнеме вистински мир. Путин не може да понуди вистински безбедносни гаранции. Не само затоа што тој е патолошки лажго, туку затоа што на Русија, во нејзината сегашна состојба, и треба војна за да ја одржи власта. И светот мора да биде заштитен од тоа. Значи, прво, европските вооружени сили како продолжение на НАТО. Второ, заедничка европска надворешна политика. Трето, нивото на европска соработка што Вашингтон мора сериозно да го сфати. Четврто, меѓународното право. И петто, држете го целиот притисок врз Русија бидејќи тој притисок е она што го гарантира мирот, а не зборовите на Путин, а не само некои хартии. Путин лаже. Тој е предвидлив. Тој е слаб. Мора да го искористиме тоа сега, а не подоцна“, заклучи Зеленски.
