Пред околу 66 милиони години, метеорит удри во земјата во близина на сегашниот полуостров Јакутан, но речиси истовремено, интензивна вулканска ерупција го покри индискиот потконтинент со текови на лава со дебелина од над 2 километри.
Научниците долго дебатираа дали вулкански ерупција или суперерупција стои зад истребувањето на 75 отсто од сите видови кои живееле во тоа време, вклучувајќи ги и диносаурусите што не се птичји, или комбинација од двете.
Врз основа на новото истражување, научниците од Универзитетот во Утрехт и Универзитетот во Манчестер покажуваат дека иако ерупцијата предизвика привремена климатска промена, ефектите веќе исчезнале илјадници години пред да удри метеоритот и повеќето видови го преживеале ова прво ладење.
Затоа, научниците заклучуваат дека ударот на метеорит е крајната причина за масовното изумирање на крајот на периодот на Креда, кое зад себе остава дебел слој прашина и саѓи што го блокира сонцето и ја лади површината.
Вулканските ерупции ослободуваат огромни количини на јаглерод диоксид, прашина и сулфур, со што значително се менува хемијата на атмосферата и се менува климата на Земјата, но на различни начини и во различни временски интервали до ударот на метеоритот.
Со анализа на фосилните молекули во седиментите депонирани пред околу 65 до 66 милиони години во внатрешноста на северноамериканскиот континент, научниот тим ги реконструирал температурите на воздухот за целиот временски период, пренесува Форбс.
Анализираните примероци содржат специфични молекули произведени од бактерии, а структурата на овие молекули се менува во зависност од температурата на средината во која бактериите некогаш живееле.
Со анализа на составот на овие молекули во слоевите на седиментот што се таложат секоја година, научниците успеаја да реконструираат климатска крива што го покрива и времето на вулканската ерупција и влијанието на метеоритот.
– Овие вулкански ерупции и поврзаното ослободување на јаглерод диоксид и сулфур би имале драстични последици за животот на Земјата. Но, овие настани се случија милениуми пред ударот на метеоритот и веројатно одиграа само мала улога во изумирањето на диносаурусите – објаснува авторката на студијата Лорен О’Конор, геохемичар од Универзитетот во Утрехт.
Научниците исто така открија дека околу 20.000 години пред ударот, температурата на Земјата веќе се стабилизирала и се вратила на слични температури пред да започнат вулканските ерупции.
Брзото закрепнување веројатно било потпомогнато од вулканските емисии кои делуваат како гасови со ефект на стаклена градина, брзо загревајќи ја планетата.
Бидејќи ефектите од ерупциите се практично исклучени, ова ќе го остави ударот на метеоритот Јукатан како примарна причина за последователното масовно изумирање.
– За споредба, ударот на астероид предизвика серија катастрофи, вклучувајќи пожари, земјотреси, цунами и „шокирана зима“ што ја блокираше сончевата светлина и ги уништи екосистемите. Веруваме дека астероидот на крајот го зададе фаталниот удар – заклучува Родри Џарет, геолог од Универзитетот во Манчестер.
