Народни обичаи на Велика Сабота: На кого да му подарите необоено јајце и зошто е важно да направите добро дело

Велика Сабота е посебен ден во православниот календар – вториот ден на христијанската жалост и во исто време последниот ден пред Велигден. Се одбележува со длабока почит и тишина, бидејќи се верува дека на тој ден Исус Христос бил физички во гробот, духовно во адот, а во исто време на престолот со Отецот и Светиот Дух.

Духовното значење на Велика Сабота

Големата сабота го симболизира преминот меѓу старото и новото време – крајот на вековите во кои се празнувала саботата и почетокот на новата ера, во која се празнува денот на Христовото Воскресение. Во храмовите ширум светот овој ден се поминува во молитва, тишина и литургии, а верниците со запалени свеќи ја бакнуваат плаштеницата – симболичниот гроб на Христос.

Во Ерусалим, најсветото место на христијанството, на денешен ден верниците го сведочат чудото на „Благословениот оган“ во црквата на Светиот гроб, што дополнително го зајакнува значењето на овој ден за православните верници.

Обичаите и верувања

Кај нашиот народ Велика Сабота е позната и по други имиња: Завалита сабота, Црвена сабота, Велика Сабота и Долга Сабота. Сите овие имиња укажуваат на долгогодишното страдање Христово, но и на потребата да се направи добро дело – милостина на сиромашните, помагање на другите или искрено покајание.

Ова е ден кога нема работа на нива, жените не се занимаваат со физичка работа, а куќата е темелно подготвена за најрадосниот празник – Велигден.

Велигденските јајца се бојадисуваат – но не во секоја куќа

Традицијата налага велигденските јајца да се бојадисуваат на Велика Сабота, обично црвени како симбол на Христовата крв. Сепак, во некои семејства јајцата не се бојадисуваат:

Во семејствата кои добиле ново дете во последната година, јајцето не се бојадисува и на детето му се дава необоено јајце – како симбол на чистота и нов живот.

Во куќите кои имале смртен случај, јајцата се бојадисуваат во темноцрвена, црна или „подмачкана“ во саѓи. Ова го прават исклучиво жени.

Духовна подготовка и симболика

На Велика Сабота, многу верници се подготвуваат за крштевање, бидејќи овој ден е особено погоден за оние кои влегуваат во верата. Утрата на Велика Сабота се служи во храмовите, обично во вечерните часови на Велики петок, кога се врши службата на Христовото погребение.

Тоа е момент на тишина, надеж и вера – кога во длабока молитва се чека Христовото ветување за Воскресението. Околу полноќ, со велигденската литургија завршува периодот на жалост и започнува радоста на Воскресението.

Велика Сабота е ден кога верниците се повлекуваат во тишина, размислување и молитва. Тоа е време кога не се слави, туку се подготвува – духовно, емотивно и семејно – за Велигден, најрадосниот христијански празник. Без разлика дали ја почитувате традицијата преку обичаите, бојадисувањето јајца или правејќи добри дела, овој ден носи порака на надеж, верба и нов почеток.