НАЈМРАЧНОТО СЦЕНАРИО МОЖЕ ЗАСЕКОГАШ ДА ЈА ПРОМЕНИ ЕВРОПА: Германија пред тектонски промени за помалку од 20 дена, ова се четирите опции

Како што наближуваат вонредните парламентарни избори во Германија, прашањето не е кој ќе биде следниот канцелар, туку со кого од многуте ривали ќе владее. Иако е сосема јасно дека конзервативците на Фридрих Мерц ќе бидат најсилната партија, политичката драма во Германија ќе започне по 23 февруари, кога Мерц ќе донесе конечна одлука за коалициските партнери.

Десничарскиот сојуз на Мерц, Христијанско-демократската унија (ЦДУ) и нејзината баварска сестринска партија Христијанско-социјалната унија (ЦСУ) во моментов имаат околу 30 отсто од гласачите, што значи дека се далеку пред сите други партии. Се очекува дека централно-левичарската Социјалдемократска партија (СДП) и Зелените ќе завршат со околу 16, односно 13 проценти.

На второ место, со нешто повеќе од 20 отсто, е екстремно десничарската Алтернатива за Германија (AfD). Но, сите други партии ја исклучија соработката со нив во коалицијата, а нивното учество во владата се смета за најмрачна опција за цела Европа.

Според политичарите од партијата на Мерсо, најнеповолен исход би бил тричлената коалиција поради конфликтите што неизбежно ќе следуваат. Бурниот сојуз ќе ги повтори проблемите што ја снајдоа последната влада предводена од СПД, која беше составена и од либерали и од Зелените.

Која коалиција ќе се формира во голема мера зависи од учеството на гласовите што секоја партија ќе ги добие во однос на другите.

Коалиција ГроКо – десен и лев центар
GroKo или „големата коалиција“ е една од класичните во Германија, а ја сочинуваат конзервативците и СПД. Оваа коалиција е на власт во Германија четири пати од 1949 година, а дури три пати во времето на поранешната канцеларка Ангела Меркел.

Конзервативците, сепак, значително се префрлија на десно под Мерц, правејќи ги идните компромиси со левиот центар попредизвикувачки.

– Нема да биде лесно по изборите – рече Мерк, оставајќи го отворено прашањето дали повеќе би сакал да работи со СПД или со Зелените.

Потоа спомна човек кој, како што рече, „впечатливо се покажал“. Ова е Борис Рајн, актуелниот премиер на Хесен и член на ЦДУ на Мерко.

По победата на регионалните избори во 2023 година, Рајн се скара меѓу СПД и Зелените. На крајот тој се откажа од соработката со СПД, за која се вели дека е „полесен партнер за работа“.

Мерц често го споменуваше Хесе како пример во последните недели. И на национално ниво, СПД се очекува да биде пофлексибилна, особено кога станува збор за ограничување на миграцијата, клучното ветување на Мерко.

Сепак, постизборното приближување најверојатно ќе доведе до реконструкција во рамките на СПД. Додека актуелниот канцелар Олаф Шолц веќе ја отфрли можноста да биде дел од кабинетот на Мерц, се очекува министерот за одбрана Борис Писториус и лидерот на партијата Ларс Клингбејл да ја прифатат таквата можност.

Киви коалиција – доминација на Зелените
Три од 16-те германски покраини моментално се управувани од коалиција на конзервативци и Зелени, понекогаш наречена коалиција Киви, но таков сојуз би бил новина на национално ниво.

Постои преклопување на надворешната политика и трошоците за одбрана меѓу овие партии, при што и двете го критикуваа Шолц за неговата неодлучност во поддршката на Украина. Но, постојат големи варијации во нивните позиции за миграцијата, при што Мерц вети дека ќе ги затвори границите на Германија на неговиот прв ден на функцијата, а Зелените ги гледаат таквите планови како нелегални.

Тој јаз се продлабочи минатата недела, бидејќи Мерц рече дека е подготвен да ги протурка парламентарните предлози за ограничување на миграцијата дури и со поддршка на АфД, потег што го ослабна таканаречениот бедем против екстремната десница и предизвика жестока предизборна дебата.

Маркус Зедер, харизматичниот лидер на баварските конзервативци, ја отфрли можноста за коалиција со Зелените, па се очекува партијата да служи главно како потпора за конзервативците во нивните преговори со СПД.

Трипартиска коалиција – влез на помали партии
Иако повоена Германија немаше големо искуство со коалиции на повеќе од две партии (коалицијата „семафор“ на Шолц беше прва во повеќе од шест децении), политичката фрагментација и крајот на традиционалната двопартиска доминација може да ги направат таквите аранжмани нова норма.

Сојузот на три партии тешко може да се избегне ако две од трите помали партии кои моментално седат во парламентот – Зелените, ФДП и Левица – повторно влезат во Бундестагот.

Во тој случај, најверојатните опции се:

Коалиција Германија, составена од ЦДУ/ЦСУ, СПД и ФДП
Кениската коалиција, која се состои од ЦДУ/ЦСУ, СПД и Зелените, го добила своето име затоа што боите на партиите се совпаѓаат со знамето на Кенија.