Откако Израел изврши серија воздушни напади врз Иран, домашните медиуми и извори блиски до Корпусот на Исламската револуционерна гарда (ИРГЦ) се обидуваат да ги минимизираат нападите, тврдејќи дека биле неуспешни.
Додека Израел известува дека најмалку 20 воени објекти биле успешно погодени во операцијата во три фази рано наутро во саботата, ирански полуофицијални извори ги отфрлаат тврдењата дека биле вклучени 140 израелски воени авиони, нарекувајќи го тоа дека е „претерано израелска пропаганда“. Тие исто така нагласуваат дека израелските лидери го управувале нападот од бункер, наводно поради страв од потенцијална иранска одмазда.
Фатемех Мохаџерани, портпаролка на иранската влада, во изјавата рече дека штетата по воздушните напади е „ограничена“ и дека „ситуацијата е нормална“.
Режимот исто така се обидува да спречи фотографиите и видеата од штетите од воздушните напади да стигнат до надворешниот свет. Истражувачкиот центар за организиран криминал, сектор на ИРГЦ, издаде соопштение во кое ги предупредува Иранците да не соработуваат со странски медиуми или ќе се соочат со затворска казна до десет години, пренесе Гардијан.
„Граѓаните се информирани дека секое испраќање слики или вести до опозициските медиуми или поврзани со ционистичкиот режим се смета за кривично дело.
Сепак, снимките завршија на мрежите.
Израел го послуша најважниот сојузник
Исто како што сакаше Вашингтон, израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху се чини дека се одлучи за поограничена форма на одмазда против конвенционалните воени цели.
Нуклеарните централи и нафтените постројки се сметаа за можни цели за одговорот на Израел на нападот на Иран на 1 октомври, пред администрацијата на американскиот претседател Бајден да добие гаранции од Израел во средината на октомври дека нема да нападне такви цели, што би претставувало посериозна ескалација.
Сега САД предупредија на понатамошна одмазда, нагласувајќи дека последните напади треба да стават крај на директниот оган меѓу Израел и Иран.
Во реалноста, фокусот на Израел на специфични воени цели, иако не е идеален за исламска република, е далеку од најлошото сценарио. Пораспространет напад врз критичната инфраструктура – како што се нафтата, електричната енергија или нуклеарните капацитети – може да го втурне Иран во уште подлабока криза во услови на актуелна економска и политичка нестабилност.
Американските медиуми претходно забележаа дека доколку израелскиот одговор остане ограничен, Иран најверојатно ќе се воздржи од одмазда. „Њујорк тајмс“, исто така, објави дека иранските власти јасно ставиле до знаење дека ќе одговорат доколку нападите на Израел предизвикаат значителна штета и голем број на жртви. Меѓутоа, ако Израел ги ограничи своите напади на неколку воени бази и складишта за ракетни и беспилотни летала, Иран би можел да избере да не преземе контрамерки.
Како реагира Иран на нападите?
Иран е во незавидна позиција, особено откако неговите регионални милиции, особено Хезболах во Либан, се значително ослабени. Режимот е свесен, барем зад затворени врати, дека нема воена способност да се спротивстави на Израел, кој добива милијарди евра воена помош од САД секоја година, анализира БиБиСи.
Иако е малку веројатно дека Иран официјално ќе се откаже од своето право да возврати, сегашниот одговор се чини дека не е во согласност со неговите стратешки интереси.
Краткорочно, иранските медиуми и државната телевизија најверојатно ќе го нагласат наративот за „победа“ додека ги минимизираат или дури ги отфрлаат некои аспекти на израелската одмазда како „лажна“. Иранскиот режим најверојатно ќе сокрие каква било штета на објектите за балистички ракети или фабриките за дронови, користејќи ја ограничената и можеби координирана природа на израелскиот одговор за да ја контролира ситуацијата.
Се разбира, криењето на вистината не е ништо ново во иранската политика, а само еден пример е одговорот на Израел кон Иран за првиот напад на израелска територија во април 2024 година. Што се однесува до израелскиот напад врз објект во Исфахан, само висок командант на ИРГЦ пред неколку дена конечно призна дека нападот навистина се случил.
Дали насилството ќе ескалира?
Додека Иран се очекува да продолжи со реториката за можен одговор, најверојатно ќе постигне деликатна рамнотежа помеѓу ескалацијата и деескалирањето на тензиите.
Згора на тоа, важно е да се потенцира дека претстојните избори во САД, до кои има помалку од 10 дена, значително ќе се одразат на идната политика на Иран и Израел и се чини малку веројатно дека Белата куќа дотогаш би дозволила ескалација на тензиите. Перспективата што може да го поттикне Иран да го одложи ова прашање засега е навестувањето на имплицитното уверување на Техеран дека ќе ги стабилизира Либан и Газа, што би можело да ги поттикне да „премолчат“.
Сепак, не треба да се потцени и влијанието на оние кои профитираат од санкциите и „тврдокорните“ во иранските владејачки кругови, кои сметаат дека конфликтот во целосен обем е единствениот пат кон политичкиот опстанок, пишува Гардијан.
