Банките во Србија ќе добијат обврска да им понудат олеснувања на корисниците што имаат проблеми со отплатата на кредитот, наместо преку извршител да ги иселуваат и да им го земат станот. Според гувернерката на Народната банка на Србија (НБС), Јоргованка Табаковиќ, ова е една од клучните новини во предлог-законот за заштита на корисниците на финансиски услуги.
Банките, како што објаснува таа, ќе треба да понудат две опции. Првата е корисникот сам да го продаде имотот во рок од најмалку 60 дена и да ја искористи куповната цена за да го исплати долгот кон банката. Втората опција е да ѝ ја префрли сопственоста на недвижноста на банката, со што ќе се смета дека е намирен долгот.
Дејан Гавриловиќ од здружението „Ефектива“ изјави за „Мондо“ дека станува збор за значајна работа, бидејќи претходно банките практикувале, преку извршител, да запленат недвижен имот и да го продадат, што резултирало со пониска цена.
– Многу работи се случуваа порано, особено пред да се воведат електронските аукции. Имотот на луѓето беше продаван за 30 отсто од неговата реална вредност. На пример, ако ѝ должеше некој на банката 50.000 евра, таа му го одземаше станот што чинеше 70.000 евра, а потоа го продаваше за 30.000 евра. Со тоа, должникот, и покрај продажбата на станот, ѝ остануваше должен на банката 20.000 евра – вели тој.
Гавриловиќ тврди дека често се случувале вакви ситуации до пред пет години, но дека во последниве две-три, од воведување на електронските аукции, ситуацијата се сменила. Сепак, како што вели, го немало законски одредениот период за продажба од минимум два месеци, што се предлага сега.
– На луѓето им се случува да бидат исфрлени од станот и сè уште да ѝ должат на банката, а банката да побарува и друг имот или, преку извршител, да им зема од платата – појаснува тој.
По донесување на законот, предупредува Гавриловиќ, кога ќе реши должникот да ја искористи опцијата да ѝ го пренесе имотот на банката, треба да внимава недвижнината што реално вреди 70.000 евра, да не ја дава за долг од 30.000 евра и со тоа да се смета дека се раздолжил.
Друга цел на предлог-законот за заштита на корисниците на финансиски услуги е и ограничување на каматните стапки на сите кредити, вклучувајќи ги и картичките и дозволените и недозволените пречекорувања, со цел да се спречат банките да наплаќаат прекумерно високи камати. Според гувернерката на НБС, со ова се сака да се поттикнат банките да одобруваат, а корисниците да земаат станбени кредити со фиксна каматна стапка.
