Интервју со виолинистката Сања Здјелар: Музиката зборува таму каде што зборовите не можат

„Атрактивниот изглед може да привлече внимание, но само талентот, трудот и искреноста ја задржуваат публиката. За мене е важно што луѓето, по настапот, не зборуваат само за изгледот, туку за тоа како се почувствувале додека свирев. Тоа е мојата најголема мотивација и двигател, да создадам уметност што допира, инспирира и остава трага“, вели во разговорот за весникот ВЕЧЕР виолинистката Сања Здјелар. Таа во разговорот додава: „Мечтаам за сцени каде ќе можам да ја пренесам нашата македонска музичка душа пред светската публика“

Сања Здјелар токму со својата става и начинот на кој се внесува во музиката додека свири на виолина, а притоа ги свири сите жанрови со иста жар, ја заинтригира македонската јавност, која на социјалните мрежи со големо задоволство ги следи нејзините видеа и објавите од настапи.

Млада, атрактивна и вљубена во музиката. Од каде интересот за инструментот виолина и како започна целата приказна поврзана со музиката?

Благодарам од срце за убавите зборови. Виолината за мене не е само инструмент, туку мојот животен придружник и начин на изразување. Љубовта кон музиката ја носам од дете — пораснав во дом исполнет со музика од разновидни жанрови. Токму таа разновидност уште од најмала возраст ме научи дека музиката не познава граници. Секој жанр носи своја енергија и предизвик, а мене ми претставува особена радост кога успевам да ги спојам традицијата и современото, класичното и модерното, во едно неповторливо музичко доживување. Она што е важно за мене е секогаш да ја чувам душата на музиката, без разлика дали свирам некое класично дело, традиционална македонска песна или модерна поп тема. Кога сум на сцена сакам луѓето не само да ме слушаат, туку и да почувствуваат енергија што се создава меѓу мене и нив.  Затоа максимално се вложувам, бидејќи верувам дека музиката зборува таму каде што зборовите не можат.

Ве споредуваат со Ванеса Меј, токму поради стилот на облекување и начинот на однесување на сцената. Каков е вашиот коментар? Колку Вашиот атрактивен изглед ви помага во работата?

Тоа е навистина голем комплимент, бидејќи Ванеса Меј е уметница која успеа да го пробие традиционалниот пристап кон виолината и да ѝ даде ново, свежо лице – токму нешто што и мене ми е блиско и инспиративно. Сепак, секоја од нас носи своја уникатност. Јас не се стремам да бидам „новата некоја“, туку автентична верзија на себе – Сања. Кога станува збор за изгледот и сценскиот настап, верувам дека визуелната страна денес игра важна улога, особено ако сакате да се поврзете со публиката и да понудите целосно уметничко доживување. Музиката ја изразувам не само преку звук, туку и преку движење, енергија, и, секако, стилот на облекување кој го одразува мојот карактер и слободен дух. Атрактивниот изглед може да привлече внимание, но само талентот, трудот и искреноста ја задржуваат публиката. За мене е важно што луѓето, по настапот, не зборуваат само за изгледот, туку за тоа како се почувствувале додека свирев.   Тоа е мојата најголема мотивација и двигател, да создадам уметност што допира, инспирира и остава трага.

Кога Ве гледаме, можеме да забележиме дека со виолината подеднакво свирите и класична музика, но и поп и македонска народна музика. Што сакате да свирите најмногу, која музика Ве исполнува најмногу?

Навистина е тешко да одвојам еден жанр како „најдраг“, бидејќи секој од нив ми дава нешто различно и вредно. Класичната музика е темелот, таа ме научи на дисциплина, техничка прецизност и уметност. Во неа има величественост и емоционален интензитет што секогаш ме фасцинира. Народната музика, особено македонската, ме поврзува со корените, со душата на народот. Таа е полна со чувства, со меланхолија, со радост и кога ја свирам, чувствувам како низ виолината зборуваат генерации пред мене. Тоа е посебна емоција. Од друга страна, поп музиката ми дозволува да бидам слободна, да експериментирам, да внесам динамика и да се поврзам со поширока публика, особено со младите.  Најмногу ме исполнува кога можам сето тоа да го спојам, кога ќе земам дел од класиката, ќе го внесам духот на народната, и ќе го обојам сето тоа со современ звук. Тоа е магијата на мојата уметност и мојата најголема радост.

Често можевме да ве видиме како свирите со пејачи на народна македонска музика. Која соработка всушност најмногу Ви значи?

Секоја соработка за мене носи посебна вредност и учење, бидејќи секој уметник носи своја енергија, свој пристап кон музиката, и тоа секогаш ме збогатува и како личност и како музичар. Но, морам да признам дека соработките со пејачи од македонската сцена ми се особено драги, затоа што во тие моменти чувствувам дека ја славиме нашата традиција и култура. Тоа се моменти кога сцената не е само простор за изведба, туку за вистинска магија. Исто така, посебно ми се драги настапите каде заедно со пејачи сме настапувале на манифестации кои ја негуваат македонската песна затоа што верувам дека нашата музика има душа што заслужува да живее, да се слуша и пренесува на новите генерации, и ако мојата виолина може да помогне во тоа, тогаш знам дека сум на вистинскиот пат.  Со голема радост можам да најавам една убава и искрена музичка приказна која штотуку почна да се реализира, нова песна во соработка со мојата колешка и прекрасна пејачка, Василија Петрова. Се стремиме да создадеме дело кое ќе допре до срцата на слушателите и ќе остане во нивната меморија долго по првото слушање. Снимањето се одвиваше во студиото на добро познатиот Славко Ристески, каде што со заеднички сили вложивме многу љубов, искреност и професионализам, бидејќи веруваме во силата на музиката што доаѓа од душата. Многу скоро, публиката ќе има можност да ја слушне оваа песна – и се надеваме дека ќе ја почувствува истата страст со која ја создававме. Ова е само почеток на еден нов музички пат со Василија, кој ветува уште многу убави проекти во иднина.

Какви се реакциите на публиката, сметате ли дека веќе го живеете својот сон или ова е некој преоден период во кој сè уште се барате како музичар?

Искрено, реакциите од публиката се она што ме држи постојано инспирирана и благодарна. Секогаш кога ќе видам искрен поглед, насмевка или слушнам аплауз после настап, знам дека музиката го нашла својот пат до срцето на некого, и тоа е најголемата потврда дека сум на вистинскиот пат. Особено ме радува што различни генерации ја препознаваат мојата работа, од љубителите на класиката, до оние кои сакаат поп или македонска традиционална музика. Дали го живеам својот сон? Би рекла – да, но со отворени очи и постојан стремеж кон нешто повеќе. За мене, музиката не е дестинација, туку патување. Секој нов проект, секоја сцена, секоја соработка ми носи ново откритие и нова верзија од мене како уметник. Не се чувствувам како да се „барам“, туку како да се надградувам и тоа е најубавото во уметноста. Таа постојана промена, раст и длабоко поврзување со себе и со публиката е токму она што го прави овој пат вреден за живеење.

На што работите во моментот, (имате и свое студио во кое работите), и каде можеме или ќе можеме да Ве слушнеме?

Моите планови за иднината се исполнети со желба за созревање како уметник, но и за проширување на мојата музичка приказна надвор од границите. Сакам да продолжам да ја градам кариерата на начин што ќе остане верен на мојот стил – спој на класика, традиција и модерна енергија, но во исто време да излезам од комфорната зона и да се изразам и преку авторска музика, соработки со интернационални уметници и уникатни сценски настапи. Мечтаам за сцени каде ќе можам да ја пренесам нашата македонска музичка душа пред светска публика, можеби на фестивали каде се слави кросоверот на жанрови, каде што виолината зборува на сите јазици. Би сакала да соработувам и со артистки и артисти кои, како мене, ја користат музиката како начин на поврзување, без разлика дали доаѓаат од светот на класиката, етното или електронската музика. Со имиња кои не се плашат да бидат различни, да ризикуваат и да ја носат емоцијата на сцена – токму таму се гледам и себе. А каде би биле реализирани моите соништа? Онаму каде што музиката ќе продолжи да инспирира, да спојува луѓе и да остава трага. Не се мерам со слава или бројки, туку со тоа колку музиката што ја создавам ќе биде вистинита и жива. И со секој нов проект сум чекор поблиску до тој сон. (Д.Т.)