Арапските лидери се состанаа во петокот во Саудиска Арабија за да се договорат за планот за обновување на Газа. Самитот има за цел да се спротивстави на предлогот на американскиот претседател Доналд Трамп да се преселат два милиони Палестинци од енклавата во Египет и Јордан и да се претвори Газа во „ривиера на Блискиот Исток“ под контрола на САД.
Планот на Трамп ги обедини арапските држави во опозиција, но остануваат несогласувањата околу тоа кој треба да управува со палестинската територија разурната од војна и како да ја финансира нејзината реконструкција.
Умар Карим, експерт за саудиска надворешна политика, го нарече самитот „најзначаен во последните децении“ за поширокиот арапски свет и палестинското прашање.
Трамп предизвика глобален гнев кога предложи Соединетите Држави „да ја преземат контролата над Појасот Газа“ и да ги префрлат своите 2,4 милиони жители во соседните Египет и Јордан.
„САД ќе го преземат Појасот Газа и ние ќе ја завршиме работата таму“, им рече Трамп на новинарите. „Ние ќе бидеме одговорни за отстранување на сите опасни неексплодирани бомби и друго оружје во областа.
Извор близок до саудиската влада изјави за АФП дека арапските лидери ќе разговараат за „план за реконструкција како одговор на планот на Трамп за Газа“.
Појасот Газа е во голема мера уништен по повеќе од една година војна меѓу Израел и Хамас, а Обединетите нации неодамна процениле дека реконструкцијата ќе чини повеќе од 53 милијарди долари.
За време на состанокот со Трамп во Вашингтон на 11 февруари, јорданскиот крал Абдула Втори рече дека Египет ќе претстави план за идно решение.
Саудискиот извор изјави дека на разговорите ќе се разговара за „верзија на египетскиот план“.
Официјалната саудиска новинска агенција во четвртокот потврди дека Египет и Јордан ќе учествуваат на самитот во Ријад, заедно со шест членки на Советот за соработка во Заливот.
Најавено е и дека одлуките од оваа „неофицијална братска средба“ ќе бидат ставени на агендата на вонредниот самит на Арапската лига, што ќе се одржи во Египет на 4 март.
Египетскиот претседател Абдел Фатах ел-Сиси пристигна во четвртокот во Саудиска Арабија, соопшти неговиот кабинет.
Претходно, извор од Саудиска Арабија за АФП изјави дека во разговорите ќе учествува и палестинската управа.
Три фази
Реконструкцијата на Газа ќе биде клучна тема, имајќи предвид дека Трамп ја истакна реконструкцијата како оправдување за преселување на нејзиното население.
Каиро сѐ уште официјално не ја објави својата иницијатива, но поранешниот египетски дипломат Мохамед Хегази го претстави планот „во три технички фази во период од три до пет години“.
Првата фаза, која ќе трае шест месеци, ќе се фокусира на „рана реконструкција“ и отстранување на отпадот, рече тој.
Втората фаза ќе опфати меѓународна конференција која ќе ги дефинира деталите за реконструкцијата и ќе се фокусира на обновата на комуналната инфраструктура.
Во завршна фаза, рече Хегази, ќе се работи на урбанистичко планирање, реновирање на станбени згради, обезбедување услуги и воспоставување „политички процес за спроведување на решението за две држави“.
Арапски дипломат запознаен со прашањата на Персискиот залив за АФП изјави: „Најголемиот предизвик на египетскиот план е како да се финансира“.
Планот, исто така, предвидува решавање на сложеното прашање за повоената контрола на Газа – територија што Хамас ја контролира од 2007 година – преку „палестинска администрација која не е поврзана со ниту една фракција“, рече Хегази.
Ќе се состои од „експерти“ и ќе биде „политички и правно подреден на палестинската управа“, додаде тој.
Хегази изјави дека Хамас „во наредниот период ќе се повлече од политичката сцена“.