Велигденскиот пост, познат и како Велики пост, е еден од најстрогите и најважните пости во православието. Тој трае 48 дена и го опфаќа времето на Христовото страдање, неговото распнување на светиот крст и подготовката на верниците за прослава на Воскресението. Оваа година Велигденскиот пост започнува на 3 март и трае до 19 април.
Важноста и правилата на постот
Постот не е само откажување од одредена храна, туку и воздржување од лоши мисли и постапки, како и зајакнување на духовноста преку молитва, покајание и простување. Православниот пост пропишува пост на вода, освен во сабота и недела, кога е дозволено користење масло и вино. Риба може да се јаде на Благовести и Цвета. Меѓутоа, многу верници постат само првата и последната недела од Великиот пост, најчесто на вода.
Ден пред почетокот на Великиот пост се празнува Крајниот вторник, последниот ден кога се јаде мрсна храна. На тој ден домаќинките подготвуваат богат ручек, а обичајот налага да се простат сите навреди и да се прекинат кавгите за духовно очистени да влезат во постот.
Недели на Великиот пост
Велигденскиот пост е поделен на седум недели, од кои секоја има посебно име и правила:
Чиста недела – првата недела од Великиот пост, наречена и Тодорова или Теодорова недела. Според православното предание, првите три дена треба да се поминат на т.н. тримирја – целосно воздржување од храна и пијалоци. Вообичаено е да се подготви целата куќа во текот на оваа недела, а во некои региони, до Велики четврток, луѓето не јадат со лажица, не палат оган и јадат храна подготвена однапред. Вообичаено е и во текот на оваа недела да се исчисти целата куќа. Се верува дека денес е добар ден за започнување на големи проекти, бидејќи тие ќе бидат успешни.
Света седмица – Втора недела, во која од понеделник до петок се пости во вода, додека за викендите е дозволена храна на база на масло.
Недела на Воздвижение на Крстот – трета недела, кога верниците се поклонуваат на чесниот крст и се воздржуваат од сите духовни искушенија.
Недела на средината на Великиот пост – четврта недела, посветена на работата и избегнување на лоши јазици, дури ни во шега.
Глува недела – петтата недела, така наречена затоа што поминало многу време во Великиот пост и доаѓа време на тишина и покајание. Црквата забранува веселба, песна и забава.
Цветници – шеста недела, во која најважна улога играат растенијата и цвеќињата. Според верувањата, ништо што цвета не треба да се сее бидејќи нема да вроди со плод. Вообичаено е да се ткаат венци од гранки и цвеќиња од врба.
Света седмица – последната недела пред Велигден, која верниците ја поминуваат во строг пост, молитва и покајание.
Целта на Великиот пост е духовно преобразување на верниците преку покајание, простување и молитва, за да можат достојно да го дочекаат најголемиот христијански празник – Велигден. Постот не е само физичка воздржаност, туку и работа на себе, зајакнување на верата и правење добри дела.