Драматично предупредување на експерт: Ако пукне браната на Неретва, ќе биде катастрофа, ќе исчезнат населбите се до Јадранот!

178
EPA-EFE/NIDAL SALJIC

Катаклизмата во Долна Јабланица беше очекувана и за неа со години предупредуваа најрелевантните експерти. Еден од нив е академик Муриз Спахиќ, експерт од областа на хидрологијата и географијата, основач на Здружението на географи на БиХ и поранешен декан и професор на Природно-математичкиот факултет на УНСА, кој за Вечерњи лист одговари на клучните прашања кои се поставуваат по катастрофата која според досегашните податоци однесе најмалку 18 животи и предупредува на критичните точки кои во иднина би можеле да ја доживеат судбината на Јабланица.

Тој е особено загрижен за горниот слив на реката Неретва поради големиот број хидроцентрали.

„Сите хидротехнички работи во тој дел се крајно загрозувачки за населените места во долината на Неретва, се до нејзиното вливување во Јадранското Море. Да го замислиме за момент сценариото дека горниот слив на реката Неретва се до браната на хидроакумулацијата „Улог“ со висина од 53, се ослободува за краток временски период од неколку часа или еден ден, просечните годишни врнежи од над 1000 мм на квадратен метар паѓаат од сливот, чија брана е изградена во нестабилна теренот пресечен со раседи. Не смееме ниту да замислиме што би се случило тогаш на потегот до вливот. Слични проблеми може да се појават со проектот Горни хоризонти во сливот на Неретва, кој е наменет да ги пренесе приточните води на Неретва преку серија карстни полиња кон Требишњица“, предупредува академик Спахиќ.

„Поројниот процес, особено оној во сливот на Неретва околу населбата Јабланица, од десната страна на долината од каде што започнува кањонот на Неретва, се карактеризира со исклучително големи падови од над 60 степени. Присуството на каменолом под кој длабоката долина во карстот продолжува не е единствениот виновник за ваквите поројни процеси, бидејќи истото се случи и на други места, како што е Комадинов извор, патно одморалиште кое се наоѓа низводно од Јабланица Навлегувањето на дождовницата во карбонатните падини е многу мало, поради отсуството на почва и густината на понорот. Проблемот тука, како што тврди професорот, е преголемото градење во подножјето на планините, но и очигледното незнаење на поединците на кои им е доверено просторното планирање во Босна и Херцеговина.