Екстремно десничарската Партија на слободата на Австрија (FPÖ) победи на парламентарните избори во Австрија, но земјата може да остане без влада извесно време.
Сите други политички партии отфрлија каква било коалиција со победничката партија веднаш по објавувањето на изборните резултати.
Армина Галијаш, виш научен соработник во Центарот за студии за Југоисточна Европа на Универзитетот во Грац, за Ал Џезира вели дека има неколку причини кои довеле до вакви изборни резултати. Нивната различност, додава тој, мобилизира различни групи, кои се обединуваат околу десницата.
„Еден од најважните е т.н мигрантската криза која десницата свесно ја користи од 2015 година и систематски го зголемува стравот и загриженоста за мигрантите, но и генерално за странците, често и за исламот, и нуди заштита од нив. Десницата ја користи економијата и за популистички цели и посочува дека традиционалните партии, социјалистите на SPÖ и конзервативците на ÖVP, не се во состојба да ја решат актуелната криза. „Политичката сцена е сè пополаризирана не само во Австрија, туку и во светот, каде традиционалните партии се повеќе ја губат поддршката“, вели таа.
Додава дека за тоа секако придонесува новата медиумска ситуација каде како извор на информации се користат социјалните мрежи и алтернативните медиуми кои често шират теории на заговор и лажни вести.
Можна двопартиска коалиција
Галијаш посочува дека не е невозможно двете водечки партии FPÖ и ÖVP да формираат нова влада, иако веднаш по објавувањето на резултатите од изборите сите партии порачаа дека не сакаат да коалицираат со екстремната десница.
„Што се однесува до мандатот во новиот парламент, FPÖ и ÖVP би можеле да формираат двопартиска коалиција. Тоа не би било прв пат, бидејќи тие веќе четири пати владееле заедно во коалиција, а моментално се на власт во провинциите Горна и Долна Австрија и Салцбург“.
Разликата, пак, вели Галијаш е во тоа што FPÖ за прв пат има мнозинство и, се разбира, сега има поголеми барања.
„Иако ОВП тврди дека нема да коалицира со нив, мислам дека оваа можност не може целосно да се елиминира, особено ако се задоволени апетитите на двете страни. Прашање е дали конзервативците од ОВП можат да добијат повеќе за себе во друга коалиција и како Кикл, првиот човек на слободарската партија ФПО, ќе се позиционира во своето, односно дали ќе бара место во владата и која“, прашува таа.
Ако партиите останат на своите позиции дека не сакаат да бидат на власт со ФПО, тогаш секако најсигурна е коалицијата меѓу Народната партија и Социјалдемократите, која најчесто беше на власт во Австрија по Втората светска војна. .
„Ако ÖVP и SPÖ не сакаат да владеат со Кицла, како што најавија, тогаш мора да соработуваат. Тоа би била нивна 20-та коалиција. Иако не е најпосакуван, моментално е најверојатен. Сè уште може да му се придружи зелениот или либералниот Неос“, истакнува Галијаш.
Најдобар резултат на сите времиња
Со 29 отсто од гласовите, Партијата на слободата на Австрија (FPÖ) никогаш не била посилна на општите избори во Австрија. Нејзиниот партиски лидер Херберт Кикл успеа да го надмине најдобриот резултат на Јерг Хајдер во 1999 година (27 проценти). Хајдер се смета за пример за сите сегашни десничарски популисти во Европа. Кикл, од друга страна, ја започна својата кариера како пишувач на говори и претходно важеше повеќе за стратег од позадина отколку за лидер.
Кога ФПО на Хајдер навистина замина во 1999 година, Социјалдемократската партија на Австрија (SPÖ) сè уште беше најсилната политичка сила во земјата. Само четвртина век подоцна, рамнотежата на силите се промени. Социјалдемократите сега се само на третото место, на историски најниско ниво од нешто повеќе од 21 отсто.
„Водачот на SPÖ, Андреас Баблер се надеваше дека ќе ја заживее својата партија со вистински левичарски популизам, но безуспешно. Успеа да ги пренесе само важните 20 проценти. Австриската социјалдемократија отсекогаш успевала кога заземала поцентристички и поумерен став од другите социјалдемократски партии во Европа. Сепак, левичарската насока на Баблер остана ненаградена“, вели виенската новинарка и писателка Барбара Тот за ИПС.
SPÖ не доби речиси никакви гласови директно од FPÖ. Партијата победи во урбаните квартови каде што живеат образованите, космополитски граѓани, левичарската буржоазија, кои имаат тенденција да гласаат за Зелените, но овој пат се префрли на SPÖ од тактички причини.
Ако победничката ФПО остане надвор од власт, тогаш тоа може да влијае на понатамошните поделби во австриското општество.
„Треба да се очекува дека формирањето влада без или против мнозинската слободарска ФПО дополнително ќе ја зајакне оваа партија и дека ќе доведе до дополнителна поларизација на општеството во Австрија и зголемување на непријателството кон странците“, заклучува Галијаш.
