Србија купи 12 нови авиони „Рафал“ од Франција по баснословна цена од 2,7 милијарди евра. Двојно повеќе отколку што ја чинеше Хрватска да набави ист број половни авиони пред три години. Независно од разликата меѓу ново и користено, соговорниците на Нова.рс, велат дека цената е превисока и дека најверојатно во неа е вклучено простувањето за лошите потези на српскиот претседател Александар Вучиќ.
За време на посетата на францускиот претседател Емануел Макрон на Србија беа потпишани 12 договори за соработка меѓу двете земји во повеќе области, меѓу кои беше и договорот за набавка на „Рафали“ и придружни стоки и услуги.
Како што рече српскиот претседател Александар Вучиќ, за 12 авиони Рафал се потрошени 2,7 милијарди евра.
Меѓу потпишаните документи е и изјавата за намерите меѓу Владата на Србија и Франција за партнерство и соработка во областа на истражување и експлоатација на критични и стратешки минерални суровини. Истиот го потпишаа министерката за рударство и енергетика Дубравка Ѓедовиќ Хандановиќ и меѓуресорскиот делегат за набавка на стратешки метали и минерали Бенжамен Галзо, пренесува Нова.
Како што веќе напиша „Нова“, на маса била и соработката во областа на чистата енергија.
Беше потпишано писмо за ангажман за да се процени потенцијалот за развој на цивилната нуклеарна програма во Србија.
Сепак, фокусот се уште е на рафалите. И главното прашање е зошто им плативме двојно повеќе од Хрватите? А Грците…
Имено, Хрватска во 2021 година купила 12 употребувани пушки за 1,1 милијарда евра. Првите шест пристигнаа на почетокот на април, а останатите се очекуваат на почетокот на 2025 година.
Истата година Грција купи 18 француски пушки, шест нови и 12 употребувани, за 2,5 милијарди евра.
Коментирајќи ја оваа разлика во цената, воениот аналитичар Владе Радуловиќ вели дека цената по која Србија ги купила пушките е превисока.
Премногу голема разлика помеѓу нови и користени авиони
„Навистина мора да размислуваме за зајакнување на воздухопловните сили, бидејќи рокот на траење на ракетите што ги користиме во моментов истекува во 2032 или 2033 година, но факт е дека цената по која Србија ги купи пушките е исклучително висока. Овој авион моментално е можеби најскапиот во светот во оваа категорија. Факт е и дека зборуваме за нови авиони, но само тој предмет не значи дека се повеќе од двојно поскапи од половните“, вели Радуловиќ за Нова и додава:
„Но, клучното што не и е добро познато на јавноста е дека заедно со рафалите доаѓа и пакет опрема, резервни делови, оружје и придружни услуги. Овие услуги вклучуваат обука на идните пилоти, ремонт и сервис на авиони и витални подкомпоненти. Дополнително, не е иста цена ако земете авион со 5 или 55 проектили. На пример, една ракета „MICA“ чини меѓу 1,5 и 2 милиони евра. А договорот е таен, па не знаеме колку купи Србија. На крајот, на нивото на цената секако влијаат директните разговори меѓу двете страни и нивниот преговарачки потенцијал“.
Од друга страна, приказната за купување на француски пушки, надворешнополитичкиот аналитичар Бошко Јакшиќ би ја раздвоил во две целини.
Политика на трошење на владата
„Првата е дека јас лично не гледам потреба Србија да дава толку пари за најмодерно оружје. Можеше да помине со користени авиони. Сепак, ова е дел од амбицијата на Вучиќ да биде подобар од Хрватите. Значи, мислам дека купувањето пушка во овој момент е непотребна инвестиција во оваа земја која има многу поголеми и поитни потреби. Но, имајќи предвид колку милијарди евра ќе се вложат во проекти во рамките на ЕКСПО, тогаш и ова се вклопува во трошечкиот менталитет на владата и не ме чуди“, вели Јакшиќ за Нова.
Втората, според Јакшиќ, попозитивна димензија на приказната за набавката на пушки е зближувањето со Западот.
„Ако тие 2,7 милијарди евра се цената што ќе ја платиме за зближување со Западот, тогаш тоа е и политичка цена, а не само воена. Тоа е голем и сериозен пресврт, а се чини дека почна во моментот кога Американците го убедија Вучиќ да им продаде оружје, иако знаеше дека тоа ќе заврши во Украина“, вели Јакшиќ.
Токму овој момент го искористи францускиот претседател Емануел Макрон кога зборуваше за политиката на Србија, а всушност за политиката на Александар Вучиќ.
Тој на првиот ден од посетата на Србија се осврна и на темата за санкциите кон Русија, кои Србија никогаш не ги воведе, а кои со години и беа „јамка околу вратот“ на земјата, пренесе Нова.
„Дозволете ми само да се надоврзам на ова прашање поврзано со санкциите. Овде не даваме никакви лекции. Значи ние го координираме. Кога Србија би била во Европската Унија, би рекле: „Тогаш, како не воведувате санкции кон Русија? многу добро“, рече Макрон.
Ова по многу нешта се разликува од начинот на кој високи странски претставници зборуваа за воведување санкции кон Москва.
Потоа додаде:
„Но, она што исто така забележав овде е дека претседателот донесе многу храбри одлуки поврзани со неговиот ангажман со Европејците, во врска со хуманитарните прашања и муницијата за војната во Украина и нејзината одбрана“, рече Макрон.
Сумирајќи се што е наведено погоре, Јакшиќ вели:
„Да заклучиме, целата оваа приказна има и лоши и добри страни, остава горко-сладок вкус“, пренесе Нова.
