Свети Никола е слава на непроменлив датум – 6 декември според стариот, или 19 декември според новиот календар, на денот кога светителот починал во 343 година.
Свети Никола се празнува и на 22 мај, во спомен на денот во 1096 година кога неговите мошти биле пренесени од Миро во Ликија во тогашниот православен Бари, Италија, и положени во црквата Свети Јован Претеча, која набрзо станала зборно место за аџии. Три години подоцна, граѓаните на Бари изградија прекрасна црква во чест на Свети Никола.
Свети Никола, архиепископот Мирликиски, се празнува низ целиот христијански свет. Во земјите од Западна Европа се слави како детски празник, бидејќи тогаш децата, доколку биле послушни, добиваат подароци. Тој е покровител на градот Амстердам.
Свети Никола е роден во градот Патара во областа Ликија во Мала Азија, од родителите Теофан и Нона, во времето на римскиот император Валеријан.
Уште како дете Никола покажувал необични ментални дарови. Кога пораснал и отишол на училиште, сакал да влезе во свештенството, па неговиот вујко, архиепископот, го „произвел“ за свештеник на градот Мир.
Поделен имот на сиромашните
Својот духовен живот го започнал во манастирот Нови Сион, каде што се замонашил. По смртта на неговите родители, целиот наследен имот го подели на сиромашните.
Според традицијата, предводен од чудесен глас, отишол кај народот да шири вера, правда и милосрдие и веќе со својата појава донесе утеха, мир и добра волја.
Свети Никола паѓа за време на големиот божиќен пост, па верниците подготвуваат само риба и друга посна храна.
Луѓето веруваат дека Свети Никола ноќта пред празникот ги посетува добрите деца и им дели подароци. И денес многу деца ги чистат чевлите и ги ставаат во прозорците, очекувајќи подарок од светецот.
Во некои краишта е задржан обичајот за подарување на децата на денешниот празник бидејќи Свети Никола е и нивен покровител.
Според традицијата, на овој ден никогаш не треба да перете алишта, да ја чистите куќата или да работите било какви домашни работи.
Како правилно да се означи
Освен на божествената богослужба, пред да се исече празничниот колач, се пее тропар посветен на светителот и се чита молитва посветена на него. Затоа, не заборавајте да го пеете овој тропар во вашите домови, собрани околу трпезата и да му заблагодарите на Свети Никола што се удостои да го слави неговото име во здравје и заедништво. Еве како да го направите тоа:
„Правилото на верата и лицето на кроткоста, воздржаноста на учителот, објави му го на своето стадо, колку е посилна вистината: затоа стана поскромна, повисок од сиромашните, побогат од сиромашните, Свети Никола, моли се на Христа Бога, спаси ги нашите души. Амин.”
„Како правило на верата и пример за кротост, покажете му ја на вашето стадо вистинитоста на работата. Затоа со смирението си стекнал висина, а преку сиромаштијата богатство, оче архиепископи Николае, моли Го Христа Бога да се спасат нашите души. Амин.”
Дали знаевте?
– Свети Никола е таканаречениот чадор, монашка слава на Српската патријаршија.
– Свети Никола веќе се сметаше за светец за време на неговиот живот. Според верувањата, тој може да излечи секаква болест.
– Според преданието, се верува дека Свети Никола го вратил видот на Стефан Дечански, а со тоа овој српски крал и ја подарил иконата на овој светител на црквата во Бари, на која денешното претставување на овој светец, прифатено низ целиот светот, се заснова. Според преданието, на таа икона верно бил пренесен ликот на светителот нацртан на соборот во Никеја, а оваа српска икона се сметала за чудотворна. И денес стои над големиот преподобен трапез што го покрива гробот на Свети Никола, а е изработен од сребро подарено од кралот Милутин.
– Принцот Милош Обреновиќ го прослави Свети Никола по сите народни обичаи, а додека започнуваше празнувањето пукаа топови и ѕвонеа црковните ѕвона.
– Никола е најпопуларното машко име за момчиња во Србија, па многу мажи во Србија го слават својот именден на Денот на Свети Никола. Како и многу Николина.
Пченицата треба да се засади на Свети Никола, за да порасне до Божиќ.
